سوند و انواع آن از عوارض تا احتمالات در 7 دقیقه

سوند چیست؟

سوند ادراری لوله ای توخالی و انعطاف پذیر است که ادرار را از مثانه جمع آوری کرده و به یک کیسه تخلیه منقل می کند. سوندهای ادراری در اندازه ها و انواع مختلفی وجود دارند. جنس این ابزار ممکن است از لاستیک، پلاستیک (PVC) یا سیلیکون باشد.

در مواردی که بیمار قادر به تخلیه مثانه خود نیست، استفاده از سوند ضروری می باشد. اگر مثانه تخلیه نشود، ادرار در آن انباشته شده و به کلیه ها فشار شدیدی وارد می کند. این امر ممکن است منجر به عوارض جبران ناپذیری مثل نارسایی کلیه شود.

همانطور که پیش از این به آن اشاره کردیم، تا زمانی که بیمار به تنهایی قادر به ادرار نباشد باید از سوند ادراری استفاده کند. این شرایط معمولاً کوتاه مدت است. البته افراد مسن و یا افرادی که از آسیب دیدگی های دائمی یا بیماری های شدید رنج می برند ممکن است به مدت طولانی تر یا همیشه مجبور به استفاده از سوند باشند.

برای خرید سوند مثانه میتوانید از طریق این صفحه اقدام کنید.

موارد استفاده از سوند چیست؟

پزشک ممکن از در شرایط زیر استفاده از سوند ادراری را تجویز کند:

• عدم توانایی کنترل ادرار

• جراحی غده پروستات

• بی اختیاری ادرار

• احتباس ادراری

• جراحی های ناحیه تناسلی، مانند شکستگی لگن یا هیسترکتومی

• آسیب عصبی مثانه

• آسیب نخاعی

• مشکلاتی که باعث اختلال در عملکرد ذهنی می شوند، مثل زوال عقل

• داروهایی که عملکرد ماهیچه های مثانه را تحت تأثیر قرار می دهند و باعث گیر کردن ادرار در مثانه می شوند.

• اسپینا بیفیدا (نوعی اختلال مادرزادی ناشی از بسته نشدن کامل لوله عصبی جنین)

دلایلی که باعث اختلال در تخلیه ادرار می شوند:

انسداد جریان ادرار به دلیل مشکلات زیر:

• سنگ مثانه یا کلیه

• لخته شدن خون در ادرار

• بزرگ شدگی شدید غده پروستات

انواع سوندهای ادراری کدامند؟

سه نوع اصلی کاتترهای ادراری عبارتند از:

• کاتترهای ماندگار

• کاتترهای خارجی

• کاتترهای کوتاه مدت

کاتترهای ماندگار (کاتترهای مجرا یا سوند سوپراپوبیک)

کاتتر ماندگار که با نام کاتتر فولی (Foley) نیز شناخته می شود، به کاتتری گفته می شود که در مثانه قرار می گیرد. این نوع کاتتر می تواند برای مدت کوتاه و طولانی مورد استفاده قرار گیرد.

پرستار یا پزشک معمولاً کاتتر ماندگار را از طریق مجرای ادرار وارد مثانه می کند. در برخی موارد پزشک کاتتر را از طریق یک سوراخ کوچک در شکم به مثانه می رساند. این نوع کاتتر به عنوان یک سوند سوپراپوبیک شناخته می شود.

بالون کوچک واقع در انتهای این سوند با آپ پر می شود تا از خروج لوله از بدن جلوگیری کند. در زمان برداشتن لوله، پزشک بالون را تخلیه می کند

کاتترهای خارجی (کاتترهای کاندوم)

کاتترهای خارجی یا کاتترهای کاندوم در خارج از بدن قرار می گیرند. این سوند معمولاً برای مردانی که مشکلات احتباس ادراری ندارند، اما دارای اختلالات عملکردی یا ذهنی جدی (مثل مشکلات روحی یا زوال عقل) هستند مورد استفاده قرار می گیرد.

کاتتر خارجی معمولاً شبیه یک کاندوم است که روی سر آلت تناسلی قرار می گیرد و یک لوله از این کاندوم به یک کیسه تخلیه متصل می گردد.

استفاده از این سوندها معمولاً بسیار راحت بوده و خطر عفونت کمتری نسبت به سوندهای ساکن دارند. کاتترهای ماندگار اغلب باید به صورت روزانه تعویض شوند، اما برخی از برندهای این کاتتر برای استفاده طولانی تر طراحی شده اند. این برندها -نسبت به مارک هایی که نیاز به تعویض روزانه دارند- باعث تحریک کمتر پوست شده و همچنین امکان استفاده مجدد از آنها وجود دارد.

هرآنچه باید در مورد انواع سوند فولی بدانید

کاتترهای کوتاه مدت (کاتترهای متناوب)

در برخی موارد بیمار ممکن است برای مدتی کوتاه (به عنوان مثال بعد از یک جراحی) که قادر به تخلیه مثانه نیست، به یک سوند نیاز داشته باشد. پزشک معمولاً پس از تخلیه مثانه، کاتتر کوتاه مدت را برمی دارد. این نوع کاتتر معمولاً به عنوان کاتتر داخل و خارج شناخته می شود.

پزشک می تواند نحوه ی استفاده از این سوند ادراری را به یکی از اعضای خانواده بیمار آموزش دهد، تا همراه بتواند در خانه به بیمار کمک کند. کاتتر کوتاه مدت را می توان از راه مجرای ادرار یا یک سوراخ کوچک در قسمت تحتانی شکم وارد مثانه بیمار نمود.

عوارض احتمالی سوند ادراری چیست؟

تحقیقات نشان داده است که علت اصلی عفونت های دستگاه اداری (UTIs) مرتبط با مراقبت های بهداشتی «سوندهای ادراری» می باشد. بنابراین رعایت بهداشت در زمان استفاده از سوندهای ادراری از اهمیت بالایی برخوردار است.

علائم عفونت دستگاه ادراری شامل موارد زیر می باشد:

• تب

• لرز

• سردرد

• ادرار کدر

• سوزش مجرای ادرار یا ناحیه تناسلی

• نشت ادرار از کاتتر

• وجود خون در ادرار

• ادرار بدبو

• کمردرد و گرفتگی

سوند نازال F.T.E.Co

7,850 تومان
افزودن به سبد خرید

سایر عوارض استفاده از سوند ادراری عبارتند از:

• واکنش آلرژیک به مواد مورد استفاده در کاتتر، مانند لاتکس

• سنگ مثانه

• خون در ادرار

• آسیب دیدگی مجرای ادرار

• آسیب دیدگی کلیه (این مشکل معمولاً در کاتترهای ماندگار طولانی مدت دیده می شود)

• سپتی سمی یا عفونت دستگاه ادراری، کلیه یا خون

همه چیز درباره نحوه سوند گذاری در بانوان

نحوه مراقبت از سوندهای ادراری به چه صورت است؟

سوندهای ادراری به دو صورت یک بار مصرف و چندبار مصرف (قابل استفاده مجدد) در دسترس می باشند. برای کاهش خطر عفونت ادراری در زمان استفاده از سوندهای چند بار مصرف، ابتدا کاتتر و ناحیه ای که کاتتر وارد بدن می شود را با آب و صابون تمیز کنید. سوندهای یک بار مصرف در بسته بندی های استریل عرضه می شوند. بنابراین در زمان استفاده از این نوع سوندها تنها کافی است محل استفاده از کاتتر را تمیز کنید.

همچنین، در حین استفاده از کاتتر باید مقدار زیادی آب بنوشید تا ادرار شما شفاف یا زرد روشن باشد. این امر به پیشگیری از عفونت کمک می کند.

کیسه جمع آوری ادرار را حداقل هر 8 ساعت و هر زمان که پر شد خالی کنید. برای استریل کردن کیسه تخلیه از یک بطری پلاستیکی حاوی سرکه و آب، یا سفید کننده و آب استفاده کنید.

عوارض جانبی سوند ادراری

همانطور که پیش از این گفتیم رایج ترین عارضه جانبی استفاده از سوند ادراری «عفونت دستگاه ادراری» می باشد. اما علاوه بر این عارضه، عوارض احتمالی دیگری وجود دارد که در زمان مواجهه با آنها باید به پزشک مراجعه کنید:

• اسپاسم مثانه و درد شدید، که ممکن است شبیه اسپاسم معده باشد.

• گیر کردن خون یا سایر مواد زائد در لوله سوند، که ممکن است منجر به انسداد سیستم تخلیه سوند شود.

• نشتی سوند، که ممکن است به دلیل وجود انسداد در سیستم، یا به علت یبوست و اعمال فشار در توالت رخ دهد.

• آسیب دیدگی مجرای ادرار یا مثانه (کمتر شایع است).

• سنگ مثانه (کمتر شایع است، اما احتمال ابتلا به این مشکل بعد از استفاده طولانی مدت از سوند افزایش می یابد).

عوامل خطر

با وجود اینکه تمام عوارض جانبی سوند ادراری به طور کامل قابل پیشگیری نمی باشند، اما شما با رعایت برخی از موارد (مانند رژیم غذایی و بهداشت) می توانید احتمال ابتلا به بسیاری از عوارض جانبی را کاهش دهید.

عوامل خطر استفاده از سوند ادراری شامل موارد زیر می شود:

• عدم مصرف مایعات کافی: این امر می تواند منجر به کم آبی بدن و در نتیجه عفونت دستگاه ادراری شود. برای پیشگیری از این مشکل به میزان کافی مایعات بنوشید. ادرار کم رنگ و شفاف نشان دهنده ی دریافت آب کافی می باشد.
• کمبود فیبر در رژیم غذایی: خوردن غذاهایی با فیبر بالا مانند سبزیجات، غلات و میوه های تازه می تواند باعث کمک به حرکات روده و مدفوع بهتر شده و از نشت سوند و یبوست جلوگیری کند.
• درست قرار ندادن کاتتر: هر گونه پیچ و تاب و خمیدگی در کاتتر و همچنین جا به جایی کیسه تخلیه می تواند به انسداد یا نشت کاتتر شود.
• مشکلات بهداشتی پوست و تجهیزات: اگر به تنهایی قادر به تمیز کردن پوست و تجهیزات نیستید، بهتر است از یکی از اعضای خانواده خود بخواهید تا از تمیز بودن تجهیزات و پوست ناحیه سوندگذاری اطمینان حاصل کند.

     

منبع : https://www.healthline.com/health/urinary-catheters

                                                 فروشگاه تجهیرات پزشکی فانی استور