هیرسوتیسم وضعیتی در زنان است که منجر به رشد بیش از حد موهای تیره یا درشت با الگوی مردانه در بخش هایی از بدن- صورت، سینه و پشت- می شود. علت پرمویی زنان اغلب هورمون های مردانه اضافی (آندروژن‌ها) و در درجه اول تستوسترون است. برای خانم هایی که مایل به درمان هیرسوتیسم هستند، روش های خودمراقبتی و گزینه های درمانی موثری در دسترس است.
هیرسوتیسم زنان چیست؟
هیرسوتیسم زنان وضعیتی است که رشد موهای بدن یک خانم با الگویی مشابه مردان افزایش می یابد. نوع موهای زائد مهم است. افزایش مقدار موهای نرم بیشتر نشان دهنده علل غیر هورمونی رشد مو است که در قومیت های مختلف دیده می شود. در حالی که افزایش مقادیر موهای زبر و اغلب تیره، مانند موهایی که در ناحیه شرمگاهی دیده می شود، بیشتر علت هورمونی دارد.
صورت، پشت، خط وسط قفسه سینه، پایین شکم، قسمت داخلی ران و باسن نواحی شایعی هستند که این اختلال در آن رخ می دهد. تیره شدن موهای بازو نیز ممکن است رخ دهد و موها را پرپشت تر نشان دهد.
چه چیزی باعث پرمویی زنان می شود؟
این وضعیت به دلیل افزایش سطح هورمون آندروژن یا افزایش حساسیت فولیکول های مو به سطح هورمون آندروژن ایجاد می شود. شایع ترین آندروژن افزایش یافته تستوسترون است، اما می تواند ناشی از افزایش سطح هورمون های دیگری از جمله دهیدرواپی آندروسترون سولفات (DHEAS) و 17-هیدروکسی پروژسترون (17-OHP) نیز باشد.
علاوه بر سندرم تخمدان پلی کیستیک، علل دیگری نیز وجود دارد و همه آن ها قابل برگشت نیستند. با این حال، علائم معمولا با ترکیبی از درمان های پزشکی و زیبایی قابل کنترل هستند. درک علت زمینه ای این بیماری بسیار مهم است، زیرا در انتخاب روش درمانی مناسب موثر است. به طور کلی علل هیرسوتیسم در دسته های زیر قرار می گیرند و یا بنا به دلایلی ممکن است ترکیبی از این سه باشد:
– ژنتیکی: زنانی که اعضای نزدیک خانواده آنها علائم هیرسوتیسم را تجربه می کنند، مستعد پرمویی هستند.
– هورمونی: سطوح بالای هورمون های آندروژن می تواند باعث این بیماری شود. علاوه بر این، سطوح پایین استروژن نیز عامل دیگر این اختلال است؛ زیرا کبد با کمک استروژن پروتئینی می سازد که با اتصال به تستوسترون از تاثیر آن بر فولیکول های مو جلوگیری می کند. به همین دلیل زنان در دوران یائسگی اغلب دچار افزایش موهای زائد صورت می شوند. برخی از داروها نیز می توانند بر تعادل طبیعی هورمون های بدن تأثیر بگذارند.
– اختلالات زمینه ای: سندروم تخمدان پلی کیستیک یا PCOS اغلب باعث هیرسوتیسم می شود. سایر اختلالات مانند سندرم کوشینگ، تومورهای تخمدان و تومورهای غدد فوق کلیوی از جمله مشکلات زمینه ای جدی تری هستند که ممکن است در تعداد کمی از موارد باعث پرمویی شوند. در موارد شدید، زنان ممکن است دچار طاسی، بزرگ شدن کلیتوریس، عمیق شدن صدا یا کاهش اندازه سینه شوند. در این موارد، گفته می شود که خانمی دچار ویریلیزاسیون شده است. ویریلیزاسیون نیاز به ارزیابی پزشکی فوری دارد تا علت زمینه ای آن مشخص شود.
– چاقی: افزایش وزن موجب بالا رفتن تولید انسولین در پانکراس می شود. انسولین سلول های تخمدان را برای تولید تستوسترون تحریک می کند، بنابراین افزایش انسولین از طریق افزایش تولید تستوسترون منجر به هیرسوتیسم می شود. چاقی و هیرسوتیسم می تواند مربوط به PCOS نیز باشد، زیرا بسیاری از زنان مبتلا به PCOS نیز درگیر چاقی هستند. اما همه زنان چاق PCOS ندارند.
درمان هیرسوتیسم
علائم و عوارض هیرسوتیسم معمولاً با درمان های پزشکی یا زیبایی یا ترکیبی از این دو قابل کنترل هستند. توجه به نکات زیر هنگام بررسی درمان بسیار مهم است:
– درمان پزشکی مانع تبدیل فولیکول‌های جدید به موهای انتهایی می شود، اما نمی‌تواند موهای انتهایی را که قبلاً رشد کرده‌اند از بین ببرد. درمان های دائمی رفع موهای زائد (لیزر و الکترولیز) تنها روش های دائمی جهت از بین بردن فولیکول ها برای جلوگیری از رشد مجدد مو هستند.
– اگر از درمان های زیبایی به تنهایی استفاده شود، هیرسوتیسم هرگز برطرف نمی شود، زیرا درمان های زیبایی موهای موجود را از بین می برد اما مانع از تبدیل موهای جدید به موهای تیره و زبر نمی شود.
– بهترین استراتژی با هدف از بین بردن موهای موجود و انجام اقدامی (چه با دارو یا تغییر سبک زندگی) برای کاهش عدم تعادل هورمونی برای جلوگیری از تشکیل موهای جدید است. در غیر این صورت، درمان های زیبایی برای پرمویی زنان، به طور کلی ناموفق خواهند بود.
داروهای استروژن و پروژسترون (اغلب به شکل قرص ضد بارداری خوراکی)
داروهای ضد بارداری خوراکی باعث افزایش هورمون های زنانه استروژن و پروژسترون می شوند. کبد با کمک استروژن پروتئینی می سازد که با اتصال به تستوسترون مانع رشد فولیکول مو می شود. این روش می تواند برای درمان هیرسوتیسم بسیار موثر باشد، اما فقط برای خانم هایی مناسب است که قصد بارداری ندارند.
داروی ضد آندروژن
ممکن است اسپیرونولاکتون، یکی از مسدود کننده های گیرنده های آندروژن، تجویز شود. این دارو اغلب با قرص ضد بارداری خوراکی حاوی استروژن استفاده می شود و می تواند اثربخشی درمان را افزایش دهد. این روش درمانی نباید توسط خانم های باردار یا افرادی که قصد بارداری فعال دارند استفاده شود، زیرا داروهای ضد آندروژن می تواند باعث نقص مادرزادی شوند.
اگر بارداری در آینده مورد نظر باشد، این داروها را می توان با یکی از انواع روش های قابل اعتماد پیشگیری از بارداری استفاده و سپس در صورت تمایل به بارداری، مصرف آن را قطع کرد.
کاهش وزن
کاهش وزن اضافی اغلب منجر به کاهش انسولین می شود که با کاهش تولید تستوسترون تخمدانی، مانع رشد مو در طول زمان و درمان هیرسوتیسم می شود.
درمان موضعی
بعضی مواقع کرم تجویزی کند کننده رشد مو توصیه می شود (افلورنیتین، نام تجاری Vaniqa).
رفع موهای زائد در منزل
بسیاری از خانم ها با استفاده از اپیلاسیون، بلیچ، شیو کردن یا محصولات موبر می‌توانند موهای ناخواسته را برای مدتی از بین ببرند.
کرم موبر بدن دپی
پودر موبر دوقلو تیزبر
اطلاعات بیشتر
ویژه
اسپری موبر دپی
پودر موبر دپی
حذف دائمی موهای زائد
برخی از زنان روش های دائمی حذف موهای زائد مانند الکترولیز یا لیزر موهای زائد را انتخاب می کنند.
همچنین بخوانید:
چالش های حذف موی روی شکم در بارداری
هیرسوتیسم و نازایی
از آنجایی که هیرسوتیسم یا پرمویی زنان به عنوان علامت ناباروری در نظر گرفته می شود، بسیاری از خانم ها در مراحل اولیه به دنبال درمان سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) یا عدم تعادل هورمونی هستند. این بیماری به طور کامل قابل درمان نیست، اما دارو می تواند به مدیریت علائم آن کمک کند. مکمل های هورمونی و داروهای خوراکی نیز ممکن است برای منظم کردن چرخه های تخمک گذاری تجویز شوند.
بسیاری از زنانی که از سندرم تخمدان پلی کیستیک رنج می برند، علیرغم مصرف دارو نمی توانند به طور طبیعی باردار شوند. در چنین مواردی ممکن است لقاح آزمایشگاهی یا IVF برای زوجین توصیه شود. این روش شامل بارور کردن یک تخمک با اسپرم در آزمایشگاه و وارد کردن مجدد تخمک بارور شده به رحم زن است. سپس بارداری مانند یک بارداری طبیعی ادامه می یابد.
