بدن یک ماشین پیچیده و جالب است و فرایند پویای بهبود زخم، یک نمونه ی عالی از همکاری سیستم های مختلف بدن با محصولات مراقبت از زخم برای ترمیم و جایگزینی بافت های از کار افتاده می باشد. مراحل ترمیم زخم‌های عمیق نیز در نتیجه این همکاری سیستم‌های بدن شکل می‌گیرد و هرچه این سیستم‌ها با دقت و کیفیت بیشتری کار کنند، مدت زمان کمتری برای ترمیم زخم نیاز است.
مراحل ترمیم زخم های عمقی
زمانی که پوست آسیب در اثر زخم های عمیق مانند زخم سوختگی می بیند، در بدن ما مجموعه‌ای از فرآیندها به صورت اتوماتیک جهت ترمیم بافت های آسیب دیده اتفاق می‌افتد. این فرایند “جریان بهبودی” نامیده می شود. جریان بهبودی به چهار مرحله هموستازی، التهابی، تکثیر و بلوغ تقسیم می شودکه این مراحل همپوشانی دارند.
مرحله اول: مرحله هموستاز
هموستاز، از اولین مراحل ترمیم زخم است، که به محض ایجاد زخم، شروع می شود و هدف آن توقف خونریزی می باشد. در این مرحله بدن سیستم ترمیم اورژانسی خود، سیستم انعقاد خون را فعال می کند و یک سد تشکیل می دهد تا جلوی خونریزی را بگیرد. در طول این فرایند، پلاکت ها در کنار کلاژن تجمع پیدا می کنند و فعال می شوند. آنزیمی به نام ترومبین تشکیل شبکه فیبرین را آغاز می کند و توده های پلاکت را به لخته پایدار تبدیل می کند.
مرحله دوم: مرحله التهابی/دفاعی
اگر مرحله اول در رابطه با انعقاد باشد، مرحله دوم، فاز التهابی/دفاعی نامیده می شود که تمرکز آن بر روی از بین بردن باکتری ها و بافت های مرده قرار دارد و بستر زخم را برای رشد بافت جدید آماده می کند.
در طول مرحله دوم، دسته ای از گلبول های سفید به نام نوروفیل وارد زخم می شوند تا باکتری ها را از بین ببرند و بافت های مرده را خارج کنند. این سلولها بین 24 تا 48 ساعت پس از آسیب به اوج تعداد خود می رسند و تعداد آنها پس از سه روز کاهش پیدا می کند.
با خارج شدن گلبولهای سفید خون، سلولهای خاصی به نام ماکروفاژها از راه می رسند تا پاک سازی بافتهای مرده را ادامه دهند. این سلولها همچنین عوامل رشد و پروتئین ها را آزادسازی می کنند تا سلولهای سیستم ایمنی را به زخم جذب کنند و فرایند ترمیم بافت را تسهیل بخشند.
این مرحله معمولاً 4 تا 6 روز طول می کشد و با اِدِم ، اریتم (قرمز شدن پوست)، گرما و درد همراه می باشد.
مرحله سوم: مرحله ی تکثیر
زمانی که زخم پاکسازی می شود، زخم وارد مرحله 3، مرحله ی تکثیر می شود، که تمرکز آن بر پر کردن و پوشاندن زخم است.
مرحله ی تکثیر با سه مرحله مجزا مشخصه سازی می شود:
1) پر کردن زخم
2) انقباض حاشیه های زخم
3) پوشاندن زخم (اپیتلیالیزاسیون).
در طول مرحله اول، بافت گرانوله قرمز براق، بستر زخم را با بافت همبند پر می کند و رگ های خونی جدید تشکیل می شوند. در طول انقباض، حاشیه های زخم منقبض می شوند و به سوی مرکز زخم کشیده می شوند. در مرحله سوم، سلولهای اپیتلیال از بستر زخم یا حاشیه ی آن به وجود می آیند و به صورت جهشی از بستر زخم شروع به حرکت می کنند تا زمانی که زخم با اپیتلیوم پوشیده شود.
مرحله ی تکثیر در هر جایی از بدن اغلب از 4 تا 24 ساعت طول می کشد.
مرحله چهارم: مرحله ی بازسازی
در طول مرحله بازسازی، بافت جدید به آرامی به قدرت و انعطاف پذیری خود دست پیدا می کند. در اینجا، فیبرهای کلاژن دوباره سازماندهی می شوند و بافت دوباره ساخته می شود و بالغ می شود و مقاومت کششی آن افزایش پیدا می کند (گرچه مقاومت ماکزیمم، محدود به 80% مقاومت پیش از آسیب می باشد). مرحله ی بلوغ در زخم های مختلف متفاوت است، که اغلب از 21 روز تا دو سال طول می کشد.
پنبه 100 گرمی کاوه
10,600 تومان
اطلاعات بیشتر
بتادین سبز دارو درمان
6,000 تومان–58,000 تومان
انتخاب گزینه ها
گاز استریل سروش
510 تومان
اطلاعات بیشتر
چسب نان وون میکروپور 2/5
22,400 تومان
اطلاعات بیشتر
فرایند بهبود زخم بسیار جالب و پیچیده است و ممکن است تحت تأثیر عوامل سیستماتیک و موضعی از جمله رطوبت، عفونت و صدمه بافتی (موضعی) و سن، وضعیت تغذیه، نوع بدن (سیستمتیک) دچار اختلال شود. زمانی که محیط بهبودی مناسب فراهم باشد، بدن برای بهبود و جایگزینی بافت از کار افتاده، به طور شگفت انگیزی وارد عمل می شود.
ترمیم زخم چقدر طول می‌کشد؟
مدت زمان بهبود زخم بستگی به بزرگی یا عمق بریدگی آن دارد. بهبود زخم ممکن است چند سال طول بکشد تا به طور کامل بهبود پیدا کند. ممکن است بهبودی یک زخم باز نسبت به یک زخم بسته بیشتر طول بکشد.
اکثر زخم ها پس از 3 ماه ترمیم می شوند. قدرت پوست و بافت جدید تقریباً به اندازه 80% پیش از آسیب می باشد.
در صورتی که پزشک، یک زخم عمیق یا بزرگ را بخیه کند، سریعتر بهبود خواهد یافت. این کار کمک می کند، که بدن ناحیه کوچکتری را بازسازی کند. به همین دلیل زخم های جراحی سریع تر از دیگر انواع زخم بهبود پیدا می کنند. بهبود بریدگی های جراحی معمولاً 6 تا 8 ماه طول می کشد.
اگر زخم ها را با پانسمان های نوین بپوشانید، سریعتر یا بهتر بهبود پیدا می کنند. باند می تواند به تمیز نگه داشتن زخم کمک کند. برخی از شرایط سلامتی می توانند موجب روند بهبودی بسیار آهسته یا توقف بهبود زخم شوند. حتی اگر بریدگی شما بعلت جراحی یا یک رویکرد پزشکی باشد، این اتفاق ممکن است رخ دهد.
همچنین بخوانید:
چگونه زخم بستر را پانسمان کنیم؟
ترمیم سریع زخم با نکات کلیدی
این روش ها را بخاطر بسپارید تا بتوانید در زمان مناسب زخم یا آسیب خود را بازسازی کنید.
استراحت کنید
استراحت کردن می تواند منجر به تولید سطوح بالایی از سیتوکین های پیش التهابی شود، علاوه بر این کسانی که مدت زمان بیشتری استراحت می کنند، روند بهبودی زخم سریعتری دارند.
سبزیجات مصرف کنید
مصرف غذاهای غنی از مواد مغذی و ویتامین ها اهمیت بالایی دارد. سبزیجاتی با رنگ سبز پر رنگ مانند کلم پیچ، اسفناج و خردل، زنجبیل، قارچ، چغندر و ماست غذاهای قدرتمندی هستند که می توانند به روند بهبودی زخم سرعت بخشند.
فعالیت ورزشی داشته باشید
در صورت امکان، یک روتین ورزشی منظم را دنبال کنید. حتی اگر شما فعالیت ورزشی با شدت کمی را انجام می دهید و یا پس از شام پیاده روی می کنید، افزایش جریان خون به زخم، می تواند فرایند بهبودی زخم را سرعت بخشد.
سیگار نکشید
سیگارکشیدن می تواند مانع فرایند بهبودی زخم شود. سیگار می تواند احتمال بروز عوارض مانند عفونت را افزایش دهد.
زخم را تمیز نگه دارید و آن را بپوشانید
حتی اگر فکر می کنید که زخم پاکسازی شده، تا زمانی که پزشک شما توصیه می کند، زخم خود را تمیز نگه داشته و آن را بپوشانید. پوست شما برای بهبودی سریع و مناسب، نیاز به رطوبت و گرمای کافی دارد.
